Less Means More

Ξεκινάει μια καινούρια στήλη που ελπίζει να αγαπηθεί όσο της αξίζει. Και αυτό γιατί από τη στήλη αυτή κάθε μήνα θα συζητάμε για ένα αγαπημένο μας τραγούδι. Γνωστό ή όχι και τόσο. Καινούριο ή ξεχασμένο. Πολυπαιγμένο ή κρυμμένο διαμάντι. Αλλά σίγουρα ένα τραγούδι που κάτι έχει να πει. Άλλοτε σε ένα ολόκληρο έθνος και άλλοτε σε έναν μόνο άνθρωπο. Γιατί ακόμα και στην δεύτερη περίπτωση ...αξίζει τον κόπο!

Και ξεκινάμε με ένα τραγούδι που ανακάλυψα τελευταία.
Την Παράβαση του Σαββόπουλου.
Το 1975 το Εθνικό Θέατρο προγραμματίζει να ανεβάσει την αρχαία κωμωδία του Αριστοφάνη "Αχαρνής" και ζητά από τον Διονύση Σαββόπουλο να επενδύσει μουσικά την παράσταση.
O Σαββόπουλος καταπιάνεται με το έργο και μεταφράζοντάς το ο ίδιος, δίνει το δικό του στίγμα στην πλοκή...
Η παράσταση τελικά δεν ευτύχησε να ανέβει, αλλά ο ίδιος παρουσιάζει τη δουλειά αυτή το `76, σε ύφος "νούμερο για μπουάτ", ενώ το 1977 βγαίνει διασκευασμένο το έργο και σε δίσκο, με τον τίτλο: "ΑΧΑΡΝΗΣ"-"Ο Αριστοφάνης που γύρισε από τα θυμαράκια" - Τραγούδια για νέους κανταδόρους (όπως ο Σ. Μπουλάς, ο Ν. Παπάζογλου, η Μ. Τανάγρη, Ν. Ζιώγαλας, Η.Λιούγκος, Β. Ξύδης, Μ.Ρασούλης, Κ. Γεωργίου).
«Δεν επρόκειτο για αλαζονεία της νεότητος, αλλά», εξήγησε ο Σαββόπουλος χθες γι' αυτή την παλιά και πολυσυζητημένη ιστορία «αυτή είναι η φύση της εργασίας μου. Δεν μπορώ να γράψω τραγούδια χωρίς να γράψω και τους στίχους».

Θα το ακούσετε με την εξαιρετική ερμηνεία του πάντα αγαπημένου Ν. Παπάζογλου από το Σαββόραμα και με τον χορό να αποτελούν ο Σάκης Μπουλάς και ο Αλκίνοος Ιωαννίδης.

Σε γιορτινό αγώνισμα παίζατε τις αμάδες
και δεν καταδεχόσασταν το κωμικό παιδί

Μα τώρα στον αγώνα νικούνε οι καρβουνάδες
που έχουν στη μεριά τους τον ίδιο τον ποιητή

Ζει τα ωραία πράματα μ' αίμα και με θυσίες
προς το συμφέρον όλων σας και το κοινό καλό

Δεν θα σας πει παινέματα, δεν ξέρει κολακείες
και για την ευτυχία σας πληρώνει τον καιρό

Μούσα καρβουναρού, θράκα μου πυρωμένη
σπιθίτσα φουντωμένη μ' αναπνοές τρελού

Βαρδάρη που φυσάς σαν ψάρι φαγωμένο
αχ πολλαπλασιασμένο και σαν καρβέλι να

Έλα την Κυριακή με το βαρύ σου τέμπο
κι οι δυο Σοφία Βέμπο ακούγαμε εκεί

Ποιος μας γηροκομεί, τη σήμερον ημέρα
ψηστιέρα καρβουνιέρα, μούσα Δεκεμβριανή;

Πολέμησα καιρό σε όλα τα πεδία
και με τυφλή μανία, ξέσκιζα τον εχθρό.

Τώρα με χειρουργεί, μια αλλήθωρη νεολαία
μια τσογλανοπαρέα που κάνει κριτική.

Οι γέροι χωριστά, οι νέοι άλλο πράμα
όποιος τους θέλει αντάμα πληρώνει ακριβά

Πρόστιμο μιας ζωής στην κλεψύδρα και στα εφετεία
είναι μια κοροϊδία σκιά του δικαστή

Music Playlist at MixPod.com

Και το τραγούδι αυτό το αγάπησα και σας το παρουσιάζω για δύο λόγους.
Πρώτα για την υπέροχη ελληνικότητα της μουσικής του.

Και κυρίως γιατί στιχουργικά συναντιώνται δύο πολύ μεγάλοι ποιητές και χρονογράφοι της εποχής τους. Ο Αριστοφάνης και ο Νιόνιος. Και το αποτέλεσμα δεν θα μπορούσε να είναι τίποτα λιγότερο από ένα αριστούργημα!

Υ.γΔιαβάστε και τη σχετική συνέντευξη του Δ. Σαββόπουλο στο Βήμα την Κυριακή 9 Ιουλίου 2000

"Ο Δικαιόπολις πάντα θα υπάρχει"

Επειτα από 24 χρόνια η μουσική που είχε γράψει ο Διονύσης Σαββόπουλος για την παράσταση «Αχαρνής» του Αριστοφάνη θα παρουσιαστεί πρώτη φορά ζωντανά στο κοινό της Επιδαύρου την προσεχή Παρασκευή και το προσεχές Σάββατο από τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου. Ο συνθέτης θυμήθηκε, μιλώντας στο «Βήμα», τη συνεργασία του με τον Κάρολο Κουν. Και αναφέρθηκε στα στοιχεία εκείνα που κάνουν τη μουσική και τα τραγούδια των «Αχαρνέων» να αντέχουν στο πέρασμα του χρόνου.

­ Πότε σας ζήτησε ο Κάρολος Κουν να γράψετε τη μουσική για τους «Αχαρνής» και πώς αισθανθήκατε;

«Μου το ζήτησε τον Φλεβάρη του 1976. Ηταν κάτι που ονειρευόμουν να συμβεί κάποτε. Μεγάλωσα ακούγοντας τη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι από την παράσταση των "Ορνίθων". Ηταν κάτι αποκαλυπτικό για εμένα. Οταν ο Κουν μου ζήτησε συνεργασία, κυριολεκτικά πήδηξα από τη χαρά μου. Αφού μου εξήγησε τι θέλει από εμένα, κλείσαμε ραντεβού 10 ημέρες μετά για να μου δώσει τη μετάφραση και να αρχίσω να βλέπω τις πρόβες. Εγώ όμως πήγα στις πρόβες έχοντας μελοποιήσει όλα τα χορικά. Είχα σχεδόν τελειώσει τη μουσική μέσα σε 10 ημέρες. Δηλαδή προτού αρχίσουν οι πρόβες».

­ Πώς υποδέχθηκαν τη μουσική που είχατε γράψει;

«Τους άρεσε πολύ, σε όλους άρεσε. Υπήρχε όμως ένα πρόβλημα: Δεν είχα απλώς μελοποιήσει, αλλά με τη φούρια μου είχα μεταφράσει τα χορικά, ενώ κανείς δεν μου είχε αναθέσει τέτοια αρμοδιότητα. Αν αρχίσει τις μεταφράσεις ο μουσικός, τότε τι θα κάνει ο μεταφραστής; Συναισθάνθηκα το πρόβλημα όταν τους είδα όλους, και τον μεταφραστή, να κοιτούν αμήχανα τους στίχους που είχα φέρει. Πώς να το κάνουμε; Υπήρχε ένα πρόβλημα δεοντολογίας. Αλλά και εγώ δεν ήξερα τότε ότι δεν μπορώ να γράψω μουσική αν δεν γράψω και τους στίχους. Δεν είμαι μουσικοσυνθέτης. Είμαι τραγουδοποιός. Αλλά τότε το έμαθα, δεν το ήξερα πριν».

­ Να συμπεράνω ότι απορρίφθηκε η μουσική σας;

«Καθόλου. Οσον αφορά όμως τη μετάφραση των χορικών, ο Κουν μου ζήτησε να συνεργαστώ με τον μεταφραστή της παράστασης, που ήταν ο εξαίρετος κ. Λεωνίδας Ζενάκος. Ηταν πρόθυμος. Αλλά διαπίστωσα τότε ότι ήμουν, δυστυχώς ή ευτυχώς, ενθουσιασμένος με ό,τι είχα γράψει και δεν μπορούσα να αλλάξω τίποτε. Ετσι λοιπόν πήρα τα τραγούδια και έφυγα με αγκαλιές και φιλιά τόσο από τον Κουν όσο και από τους συνεργάτες του».

­ Πώς και πότε πρωτοπαρουσιάστηκε ζωντανά αυτή σας η εργασία;

«Στο τέλος της ίδιας χρονιάς, το 1976, στο υπόγειο της μπουάτ "Ρήγας" στην Πλάκα. Ανεβαίναμε ευτυχισμένοι στο πάλκο, με τον Μπουλά, τον Παπάζογλου, τον Ζιώγαλα, τον Λιούγκο, τον Ρασούλη, τον Πάνο Κατσιμίχα και τη Μελίνα Τανάγρη, ως ευτυχισμένοι εικοσάρηδες. Στη σάλα επίσης γινόταν γλέντι διότι και εκεί οι αιώνιοι εικοσάρηδες μας περιστοίχιζαν θαρρείς για πάντα. Ηταν, νομίζω, καλή παράσταση».

­ Ποια είναι τα στοιχεία που έχουν η μουσική και τα τραγούδια της συγκεκριμένης παράστασης που θεωρείτε εσείς ότι τα κάνουν να αντέχουν στο πέρασμα του χρόνου;

«Νομίζω η πλάκα και η καλή καρδιά. Ο Δικαιόπολις πάντα θα υπάρχει. Εκεί που όλοι τρέχουν σαν αφιονισμένοι για τα συμφέροντά τους ή γι' αυτό που νομίζουν συμφέρον τους ­ γιατί έχουν υποστεί πλύση εγκεφάλου ­, ο Δικαιόπολις προσφέρει τον εαυτό του βάζοντας το κεφάλι του επάνω στον πάγκο του χασάπη για να τους συνεφέρει. Αλλά το κάνει με το μάτι της καρδιάς. Με χιούμορ».

­ Είχατε δεχθεί στο παρελθόν προτάσεις για να ανέβει η παράσταση με τη δική σας μουσική;

«Το έργο το έπαιξαν κατά καιρούς σε σχολεία και σε κατασκηνώσεις. Τελείως ερασιτεχνικά και συμπαθέστατα. Μικρές ομάδες επίσης. Του Νικηφόρου Παπανδρέου παραδείγματος χάριν. Εδινα πάντα την άδεια».

­

Υ.γ. 2 Η ποιητών διαβούλευσις ανανεώθηκε αλλά δεν ...ολοκληρώθηκε! (όστις θέλει...)